Pszczyna – co warto zobaczyć

Kamienice na rynku w Pszczynie

Tak to się już jakoś utarło, że sporej części mieszkańców naszego kraju Śląsk kojarzy się wyłącznie z kopalniami i hutami. Ostatnio mój znajomy, którego serdecznie pozdrawiam, na wspomnienie Pszczyny stwierdził, że tak, kojarzy tam stację benzynową :). Ponieważ urodziłam się i wychowałam w tamtych stronach, mogę Was zapewnić, że na południe od Katowic nie wszyscy chodzą wysmarowani węglem i z czołówkami na głowach. Jest też na Śląsku kilka fajnych miejsc do zobaczenia. W zeszłym tygodniu po raz kolejny miałam okazję odwiedzić wspomnianą Pszczynę.

Pierwszy raz byłam tam na szkolnej wycieczce w pierwszej klasie szkoły podstawowej i wtedy tamtejszy pałac zrobił na mnie ogromne wrażenie. (Nie tylko ze względu na woskowane podłogi po których trzeba chodzić w starodawnych kapciach zakładanych na buty). Do dziś uważam, że zamek w Pszczynie jest jednym z najciekawszych tego typu zabytków w Polsce i tym wpisem chcę Was zdecydowanie zachęcić do odwiedzenia tego niewielkiego śląskiego miasteczka. Ale po kolei.

Historia Pszczyny

Ulica Piastowska – główny deptak miasta

Początki Pszczyny sięgają średniowiecza. Pierwsze wzmianki o tej miejscowości pochodzą z XIV wieku, a prawdopodobnie miasto powstało już w II połowie XIII wieku. To tłumaczy zachowany do dziś średniowieczny układ architektoniczny rynku z otaczającymi go kamienicami, ratuszem i kościołami. Co prawda poważny pożar miasta zniszczył stare budynki w XVII wieku i obecne kamienice pochodzą z XVIII wieku, ale zgodnie ze średniowiecznym obyczajem od rynku odchodzą rzemieślnicze ulice takie jak Tkacka, Rymarska czy Garncarska.

Głównym deptakiem miasta jest reprezentacyjna ulica Piastowska przy której położona jest kamienica „Pod Murzynem”, nazwana tak od rzeźby murzyna usytuowanej między oknami pierwszego piętra, a także niezbyt duże, ale ciekawe Muzeum Prasy Śląskiej.

Tak jak dzieje całego Śląska, tak i dzieje ziemi pszczyńskiej są dość skomplikowane. Początkowo te tereny znajdowały się pod panowaniem piastowskich książąt opolskich i raciborskich. W 1517 roku Pszczyna wraz z przyległościami została sprzedana magnatowi węgierskiemu Aleksemu Thurzonowi. Tę datę przyjmuje się za czas powstania Pszczyńskiego Wolnego Państwa Stanowego, które podlegało bezpośrednio cesarzowi niemieckiemu. W kolejnych stuleciach Pszczyna przechodziła pod panowanie kolejnych rodów: Promnitzów, Anhaltów i wreszcie ostatnich właścicieli – Hochbergów. Dopiero po III powstaniu śląskim powiat pszczyński włączono do Polski.

Zabytkowy kompleks pałacowo-parkowy

Zamek od strony parku

Największą ozdoba Pszczyny jest Zamek Pszczyński z pięknym pałacowym parkiem. Prawdopodobnie już w XII wieku był w tym miejscu zameczek myśliwski. Na początku XV wieku powstał w tym miejscu murowany zamek warowny, który oparł się najazdowi husytów w 1433 roku. Później zamek był wielokrotnie przebudowywany. Obecny neobarokowy kształt zawdzięcza książętom Hochberg von Pless, którzy dokonali zmian pod koniec XIX wieku.

To za czasów ich panowania gościli tutaj najznamienitsi goście. Hans Heinricha XI nosił tytuł Wielkiego Łowczego na dworze cesarskim. Na łowy w pszczyńskich lasach przybywali królowe pruscy, a wraz z nimi arystokraci z całej Europy. To w tym czasie, jesienią 1865 roku, pojawiły się w Pszczynie pierwsze żubry. Car Aleksander podarował je pszczyńskiemu księciu w zamian za stado jeleni. Nie wszyscy wiedzą, że do dziś okazałe stado żubrów, a także sarny, jelenie, daniele i dziki można podziwiać w pokazowej zagrodzie żubrów w pałacowym parku.

Księżna Daisy na pszczyńskim rynku

Kolejny właściciel zamku, Hans Heinrich XV ożenił się z angielską arystokratką, słynną ze swojej urody,  Marią Teresą Oliwią Cornwallis-West, znaną jako Daisy. O kontaktach tej pary na europejskich dworach najlepiej świadczy fakt, że świadkiem na ich ślubie był Edward VII, późniejszy król Anglii. On także, wraz z cesarzem Wilhelmem II trzymał do chrztu pierwszego syna księżnej Daisy.

Księżna bywała w Pszczynie i miasto lubi się tym chwalić (na rynku jest nawet ławeczka na której siedzi podobizna księżnej), ale prawda jest taka, że Angielce dużo bardziej podobał się Zamek Książ, także należący do rodziny. Co nie zmienia faktu, że w zamku do dziś można oglądać w pełni wyposażone apartamenty księżnej. Wnętrza Pałacu robią niesamowite wrażenie. Mnie szczególnie zachwyca Biblioteka z Biblią Marcina Lutra, Sala Jadalna z wielkim stołem i przepiękna Sala Lustrzana, w której odbywają się koncerty muzyki klasycznej.

Jeszcze jedną ciekawostką jest fakt, że w czasie I wojny światowej w Zamku w Pszczynie mieściła się kwatera główna armii niemieckiej.

Park w stylu angielskim

Rozległe tereny parkowe

Pałac otoczony jest ogromnym parkiem w stylu angielskim, z romantycznymi stawami, mostkami i ławeczkami. Piękne, szerokie spacerowe aleje, szum starych drzew i śpiew ptaków, biegające wiewiórki – czego chcieć więcej? W zachodniej części parku znajduje się wspomniana wcześniej Zagroda Pokazowa Żubrów, a we wschodniej część Skansen – Zagroda Wsi Pszczyńskiej. Oba miejsca warte odwiedzenia, szczególnie jeśli jesteś na wycieczce z dziećmi. To doskonałe urozmaicenie parkowego spaceru.

Informacje praktyczne:

Muzeum Zamkowe w Pszczynie:

• Oficjalna strona, która umożliwia także wirtualne zwiedzania zamku: http://www.zamek-pszczyna.pl
• Godziny otwarcia: warto sprawdzać na stronie. W zależności od sezonu i dnia tygodnia muzeum jest otwarte od 9,10 lub 11 do 15, 16, 17 lub 18. W okresie styczeń-marzec i listopad, muzeum jest nieczynne w poniedziałki.
• Ceny biletów: normalny 16,00 PLN, a ulgowy 9,00 PLN, bilet do zbrojowni 6,00 PLN i 3,50 PLN, a do książęcych stajni 5,00 PLN i 3,00. Dostępne są także bilety rodzinne. Dniem bezpłatnym od 1 kwietnia do 31 października jest poniedziałek, a od 1 listopada do 31 marca wtorek.

Zagroda Pokazowa Żubrów:

• Oficjalna strona: http://www.zubry.pszczyna.pl
• Godziny otwarcia:
  • Styczeń: od 9.00 do 16.00
  • Luty: od 9.00 do 17.00
  • Marzec: od 9.00 do 18.00
  • Kwiecień – Sierpień: od 00do 19.00
  • Wrzesień: od 9.00 do 18.00
  • Październik: od 9.00 do 17.00
  • Listopad – Grudzień: od 9.00 do 16.00
• Ceny biletów:
  • Bilet normalny – 12,00 PLN
  • Bilet ulgowy – 9,00 PLN
  • Możliwy bilet łączony z wejściem do skansenu

Skansen – Zagroda Wsi Pszczyńskiej

• Oficjalna strona: http://www.skansen.pszczyna.pl
• Godziny otwarcia:
  • Styczeń, Listopad, Grudzień: od 9.00 do 16.00
  • Luty, Październik: od 9.00 do 17.00
  • Marzec, Wrzesień: od 9.00 do 17.00 (poniedziałek – piątek),
    00 do 18.00 (sobota – niedziela)
  • Kwiecień – Sierpień: od 9.00 do 19.00
• Ceny biletów:
  • Bilet normalny – 9,00 PLN
  • Bilet ulgowy –7,00 PLN
  • Możliwy bilet łączony z wejściem do zagrody żubrów

Muzeum Prasy Śląskiej:

• Oficjalna strona: http://www.muzeumprasy.pl
• Godziny otwarcia:
  • Wtorek- Sobota: 10.00 – 14.00
  • Niedziela: 14.00 – 18.00 ( muzeum czynne w niedziele od 1.04 do 30.09)
• Ceny biletów:
  • Bilet normalny – 8,00 PLN
  • Bilet ulgowy –5,00 PLN

Gdzie zjeść:

• Restauracja Frykówka – położona jest bezpośrednio na pszczyńskim rynku, w jednej z zabytkowych kamienic. Serwuje tradycyjna kuchnie śląską. Można spróbować tam rolady śląskiej z kluskami czy gołąbków. Może nie jest jak u mamy, ale daje radę. http://www.frykowka.pl
• Wodna Wieża – modne miejsce dla wielbicieli nowoczesnej kuchni. Restauracja wyróżniona przez przewodnik Gault & Millau. http://wodnawieza.pl
• Restauracja Promnice – co prawda to kilkanaście kilometrów od Pszczyny, już pod Tychami, ale jeśli jesteś samochodem, warto tam podjechać. Można przenieść się w czasie, próbując dziczyzny w zabytkowych wnętrzach myśliwskiego zameczku książąt von Pless. http://www.promnice.pl/restauracja